02-12-25

Bouwen aan biodiversiteit: tweede vismotel geplaatst

Op een gure, regenachtige ochtend stapt Max Latour van Urban Reef vastberaden het water in op het Eiland van Brienenoord. Gekleed in vissersbroek en met een zwaar object in zijn handen waadt hij naar de overkant. Gaat hij vallen of niet? Even later staat hij opgelucht weer op het droge. ‘Missie geslaagd, het tweede vismotel ligt op zijn plek.’ Weer een stap dichter bij het doel van Urban Reef: het versterken van biodiversiteit in de stad. 

‘Ook al was het eb, het water stond best hoog’, vertelt Max. ‘Maar ik ben zelf van de natuur, ik hou van ruig weer. Het vismotel weegt ongeveer twintig kilo en door de modder op de bodem moest ik even mijn weg vinden, maar het is gelukt.’ Het nieuwe motel heeft een andere kleur dan het eerste. ‘Het is gemaakt van bagger uit de Maas en is nu nog lichtbruin. Waar de bagger vandaan komt, bepaalt de kleur. Het andere vismotel ligt er nu zo’n zes weken en is door de algen al een stuk donkerder geworden.’

Langzaam bakken

De vismotels maakt Urban Reef in samenwerking met Blauwe Bagger. ‘Zij scheiden bagger en leveren klei aan ons. Wij mengen daar stukjes keramiek door voor extra structuur. Vervolgens printen we het object met een 3D-printer op basis van algoritmes. Dat duurt ongeveer zes uur. Daarna moet het drie weken drogen en wordt het heel langzaam gebakken tot 1100 graden en weer terug.’

Natuurlijke vorm

Waarom heeft het vismotel deze bijzondere vorm? Max: ‘Wij noemen de objecten ook wel reefs. Ze bestaan uit veel verschillende ruimtes en holtes van verschillende groottes. Die kunnen door de natuur op verschillende manieren worden ‘gebruikt’. Vissen kunnen er paaien of schuilen, en door de ruwe structuur hechten algen en andere organismen er makkelijk aan. De vorm bootst zoveel mogelijk de natuurlijke omstandigheden na.’

Zoveel mogelijk leren

De vismotels op het Eiland van Brienenoord zijn onderdeel van een pilot. Max: ‘Met dit proefproject leren we zoveel mogelijk over stedelijke ecologie. Steden zijn vaak kaal en glad ingericht waardoor planten en dieren weinig kans krijgen. Door objecten te ontwerpen waar de natuur wél op kan groeien, versterken we de biodiversiteit en dragen we bij aan de natuur en prettiger wonen.

Duurzaamheid inbouwen

Urban Reef pakt de dingen net wat anders aan. ‘Bij nieuwbouw worden vaak nestkastjes toegevoegd of bomen in kratten op daken geplaatst. Allemaal goede dingen, maar wij willen dat duurzaamheid al vanzelfsprekend is ingebouwd. Zo maakte Urban Reef al een speciale gevel: ‘Hierbij wordt via de regenpijp regenwater opgeslagen en dat komt langzaam weer vrij aan de buitenkant. Daar verdampt het en dat zorgt voor verkoeling. Op de reefs kunnen door het vocht organismen zoals algen en mossen groeien.’

Groots denken en doen

Het bedrijf denkt groter dan alleen kleine objecten. Max: ‘We kijken bijvoorbeeld naar damwanden. Enorme stalen platen die vaak in de bouw worden gebruikt en diep de grond ingaan. Het zou toch geweldig zijn als die hun werk doen, maar tegelijkertijd ook het leven in de bodem versterken. Wij bouwen momenteel aan een printer die objecten van 2 bij 2 bij 2 meter kan maken. We leren van onze kleine objecten, maar echte impact ontstaat pas als we dit grootschalig kunnen inzetten. Grote objecten maken, dat is ons doel. Steden zijn de thuisbasis van alle levensvormen, niet alleen mensen!’

Socials Urban Reef
Instagram | Facebook | LinkedIn

Fotografie Bart Hoogveld