18-08-23

Hoe het was 

In Feijenoord en IJsselmonde wordt veel gebouwd en opgeknapt. Maar wat zat hier vroeger eigenlijk? Wat deden de mensen voor werk? Hoe leefden ze? Pieter Termeer van Leeszaal Vreewijk brengt voor Stadionpark en de Roseknoop de geschiedenis tot leven. Pieter heeft Zuid van kinds af aan met eigen ogen zien veranderen en zit boordevol verhalen. Dit keer vertelt Pieter over een bekende roman van de schrijver Bordewijk en... straatnamen!

Hoe Stroomkoning op Zuid kwam

In Rotterdam wordt er altijd gebouwd. Zoals dichter Jules Deelder ooit noteerde: ‘Die stad komt nooit af.’ Zo worden er nog steeds nieuwe wijken op Zuid gebouwd. Vlakbij de Roseknoop is nu een wijk Parkstad in aanbouw met straatnamen, genoemd naar romanfiguren uit het beroemde boek Karakter (1938) van Ferdinand Bordewijk, dat zich geheel in Rotterdam afspeelt. Zo kennen we inmiddels de Katadreuffestraat en de Dreverhavenstraat. De Stroomkoningstraat en de Lorna te Georgestraat zijn nu nog in aanbouw.

In de roman Karakter begeeft de directeur van het Advocatenkantoor Stroomkoning zich op een goed moment naar Zuid op zoek naar de woning van zijn secretaresse Lorna te George. Zij heeft net ontslag genomen en hij wil haar persoonlijk overhalen om alsnog bij hem te blijven werken.

Stroomkoning gaat met zijn vrouw per auto naar Zuid. Hij weet alleen een adres van zijn secretaresse (Boogjes), maar is daar duidelijk nog nooit geweest. Mevrouw Stroomkoning zit achter het stuur. We lezen de volgende scène: 

“Hij liet er geen gras over groeien, die eigen ochtend ging hij met zijn vrouw naar de woning van juffrouw Te George. Hij wist straat en huisnummer, maar wist niet precies waar de straat lag. Na het viaduct over de spoorbaan stopte mevrouw Stroomkoning en samen bekeken ze de plattegrond. Hier begon een uitgestrekte nieuwe buurt.
‘Zó moeten we geloof ik,’ wees ze op de kaart.
‘Even kijken hoe we er het best komen. Groene Zoom, Wilgenweerd, Enk, Leede, Krielerf, wat een aardige namen allemaal! Hier zijn de Boogjes.’
Ze begon vanzelf langzaam te rijden, het werd aldoor stiller, zonniger, landelijker, de watertjes als brede sloten, en toch was je in de stad.
‘Enig,’ zei ze, ‘ik wist niet dat dit bestond.’
Langzaam en voorzichtig reden ze onder het lover van de kleine maar dichtbebladerde bomen. In de Boogjes was het huis vlak bij de Groene Zoom, in de bocht, een landhuisje, het bovenstuk van hout, mooi bruin geschilderd, het dak spits. Hij gaf uitdrukking aan wat ze beiden voelden: zo moest dit meisje wonen en niet anders.”

De route die de heer en mevrouw Stroomkoning toen hebben gereden vanuit het stadscentrum naar Tuindorp Vreewijk (Boogjes) moet zijn gegaan via de 2e Rosestraat of de Oranjeboomstraat en het Varkenoordseviaduct. Dat Varkenoordviaduct over de spoorbanen (over de zogeheten ‘Waaier’) is allang gesloopt. Maar het kan toch geen toeval zijn, dat dit verdwenen viaduct destijds niet ver van de plek vandaan lag waar nu de Stroomkoningstraat wordt aangelegd…

Inmiddels zijn er meer wegen die naar Zuid leiden. Zodra het Roseknoopplein klaar is, zal dat een opluchting zijn voor veel mensen en hen bovendien stimuleren om naar Zuid te gaan via de Beijerlandselaan en Groene Hilledijk. Met links en rechts de wijken Hillesluis, Afrikaanderwijk en Bloemhof om dan via Vreewijk ook andere wijken op Zuid te gaan verkennen.  

Over Leeszaal Vreewijk
Leeszaal Vreewijk is dé plek om boeken uit te zoeken en in te leveren. Hier kun je lekker met je neus in de boeken wegdromen, andere mensen ontmoeten en zo nu en dan een lezing bijwonen. Meesterverteller Pieter Termeer heeft de leeszaal in 2015 opgericht.

Je vindt de leeszaal op de Groenezoom 275 b.

Beeldmateriaal: © Stadsarchief Rotterdam